W 1797 roku ekskanclerz wielki koronny, właściciel dóbr Ćmielowa, Bodzechowa i przyległości, Hyacynt (Jacek) hr. Małachowski kupił teren wójtostwa ćmielowskiego od Jana i Anny ze Strzemboszów – małżeństwa Zbrożków. Hrabia zdecydował o przeznaczeniu budynków folwarcznych wójtostwa na fabrykę fajansu. Rozpoczęcie produkcji można datować na 1809 rok. Za datą tą przemawiają następujące fakty: 11 maja 1808 roku hr. Małachowski zawarł kontrakt na prowadzenie fabryki fajansu z Niemcem Adolfem Fryderykiem Vatkem (treść umowy nie jest znana, ale data została wymieniona w kontrakcie z 17 lutego 1826 roku, zastrzeżonym na hipotece dóbr ćmielowskich). Od 30 listopada 1809 roku zaczynają się wpisy w aktach metrykalnych parafii ćmielowskiej dotyczące dyrektora Vatkego i pracowników fabryki, kontynuowane w aktach stanu cywilnego. W tym też roku dla dyrektora i jego rodziny wybudowano drewniany dom, znany 150 lat później jako „stare biuro”. Część specjalistów pochodziła z zagranicy, zapewne z Niemiec lub Austrii.
Wzorem XIX-wiecznych fabryk europejskich wytwórnia w Ćmielowie produkowała ceramikę użytkową przeznaczoną dla szerokich warstw społecznych, a jej wyroby charakteryzowały się solidnością wykonania i niskimi cenami. Była to jednocześnie jedyna w regionie wytwórnia, w początkach swej działalności, pod wieloma względami zbliżona do manufaktur magnackich z końca XVIII wieku.
więcej: link.do/3XsVw
#ćmielówMNKi to cykl (nie tylko) dla kolekcjonerów i miłośników ćmielowskiej porcelany. Pracownicy MNKi opowiadają o historii fabryki, prezentują zdjęcia zabytków ze zbiorów. Analizują sygnatury i mówią o fałszerstwach. Najcenniejsze przykłady ceramiki ćmielowskiej prezentowane są na ekspozycji stałej w Galerii Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej.
Źródło: MNKi
