POWSTANIA STYCZNIOWEGO
POLEGŁYM W 1863 R.
CZERWIEC 1963 R.
Z przodu przed krzyżem na kamiennym postumencie umieszczona jest druga marmurowa tablica z następującym napisem:
I BITWY NA GROCHOWISKACH, W KTÓREJ WALCZYŁ
ADAM CHMIELOWSKI PÓŹNIEJSZY ŚW. BRAT ALBERT”
BITWY I POTYCZKI 1863 R. NA ZIEMI PIŃCZOWSKIEJ
- CHROBERZ 17 III
- GROCHOWISKA 18 III
- GÓRY PIŃCZOWSKIE 18 VI, 5 XI
- BUGAJ 13 VIII
- PIŃCZÓW 15 X
MIESZKAŃCY ZIEMI PIŃCZOWSKIEJ
MARZEC 2003
Pomnik został ogrodzony metalowym płotem. Wolny plac wewnątrz wysypano kamykami.
Bitwa pod Grochowiskami – bitwa stoczona 18 marca 1863 roku pod Grochowiskami, folwarkiem zlokalizowanym pośród lasów, w połowie odległości między Pińczowem a Buskiem. Jedna z najkrwawszych bitew w powstaniu styczniowym. Zakończyła się zwycięstwem Polaków. Pomimo taktycznego sukcesu i pobicia części sił rosyjskich zgrupowanie Langiewicza utraciło zdolność do dalszych działań bojowych. Zginęło ponad 300 żołnierzy, wielu było zaginionych i rannych. Żołnierze byli skrajnie zmęczeni i zdemoralizowani niemożnością odpoczynku i brakiem zaopatrzenia. Wyczerpała się amunicja. Utracono kontakt z oddziałem ppłk. Czachowskiego i kawalerią gen. Czapskiego. Generał Langiewicz podjął decyzję o podziale zgrupowania na mniejsze oddziały, które miały działać w różnych kierunkach, oraz o wyjeździe do Krakowa celem zreformowania władzy powstańczej. W oddziale powstańczym pod Grochowiskami walczyli z Rosjanami między innymi: Adam Chmielowski i Ludomir Grzybowski.
Namiary GPS: 50O 29’ 50,9” N; 20O 38’ 00,6” E
Źródło: Urząd Gminy w Pińczowie, Wikipedia