Kunów - pl. Wolności - Pomnik pamięci narodowej manifestacji | Portal Informacji Kulturalnej Województwa Świętokrzyskiego

Czwartek, 29 kwietnia 2021 Autor: Agnieszka Markiton

W 1861 roku z inicjatywy ks. Jana Dąbrowskiego mieszkańcy Kunowa usypali na Rynku kopiec rozbudowany do formy pomnikowej, aby uczcić poległych w czasie narodowej manifestacji mieszkańców Warszawy w dniu 26 lutego1861 roku.

W powstaniach narodowych mieszkańcy Kunowa mieli swój znaczący udział. W 1861 roku, w rocznicę bitwy grochowskiej odbyła się w Warszawie wielka manifestacja. Podczas rozpędzania tłumu zginęło pięciu demonstrantów. Szerokim echem rozeszła się ta wiadomość po całym Królestwie. Ku ich pamięci na kunowskim rynku mieszkańcy z inicjatywy ówczesnego proboszcza wznieśli pamiątkowy pomnik z narodowymi emblematami.
Pomnik został wykonany prawdopodobnie przez kunowskiego rzeźbiarza Antoniego Kłosińskiego. Pomnik ten - to kamienny kopiec a na nim postawiony kamienny krzyż. W górnej partii pomnika, na tarczy herbowej stosowny napis:

KRZYŻ TEN WZNIEŚLI W 1861.
MIŁUJĄCY KRAJ NASI DZIADOWIE
POŚWIĘCAJĄC GO PAMIĘCI
PIĘCIU POLEGŁYCH W WARSZAWIE
PODCZAS POCHODU 27 LUTEGO 1861.
NAPIS POWYŻSZY WYKULI WNUKOWIE
W R. 1920 SZCZĘŚLIWI DOCZEKANIEM
NIEPODLEGŁOŚCI OJCZYZNY

W niższej części wokół cokołu umieszczono kolejny napis:

MIESZKAŃCY
MIASTA KUNOWA
NA PAMIĄTKĘ
WYSTAWILI

Niżej na tablicy znajduje się mało czytelny napis:

d. 19 Lutego
3 Marca
? (napis zatarty)
1861

Wygląd pomnika z biegiem lat się zmieniał...

W 2013 roku, w 150-rocznicę Powstania Styczniowego skwerek koło pomnika otrzymał nazwę im. Powstańców Styczniowych, a pomnik zyskał jeszcze jedną tablicę z 17 nazwiskami mieszkańców Kunowa, którzy za czynny udział w powstaniu zostali zesłani na Sybir.

NASZYM PRZODKOM – MIESZKAŃCOM ZIEMI KUNOWSKIEJ
KTÓRZY PODJĘLI W 1863 ROKU NIERÓWNĄ WALKĘ
Z CARSKIM ZABORCĄ A PO KLĘSCE POWSTANIA STYCZNIOWEGO
ZOSTALI ZESŁANI W GŁĄB ROSJI
WŁADYSŁAWOWI ZAPAŁOWSKIEMU PS. PŁOMIEŃ
Z-CY NACZELNIKA CYWILNEGO WOJ. SANDOMIERSKIEGO
JAKUBOWI KUCZYŃSKIEMU BURMISTRZOWI KUNOWA
KS. JANOWI DĄBROWSKIEMU PROBOSZCZOWI
PARAFII KUNÓW
ANTONIEMU BORZECKIEMU
JANOWI CZELADYNOWI
JÓZEFOWI COŁASIŃSKIEMU
JANOWI KOLASIŃSKIEMU
JÓZEFOWI KONARSKIMU
FRANCISZKOWI MIRECKIEMU
ANTONIEMU MAZANOWI
FRANCISZKOWI MYSZCE
JÓZEFOWI PAŁKIEWICZOWI
ROCHOWI SKALSKIEMU
ALEKSANDROWI STRÓŻYCKIEMU
MICHAŁOWI SZUMLIŃSKIEMU
ALEKSANROWI SZWEDOWI
JÓZEFOWI WITKOWSKIEMU
W 150 ROCZNICĘ WYBUCHU POWSTANIA STYCZNIOWEGO
KUNÓW 2013 R.

W czasie Powstania Styczniowego w parafii kunowskiej odbywali narady wojenne gen. Józef Hauke-Bosak, Zygmunt Chmieleński i Dionizy Czachowski. Brał w nich udział także powstańczy naczelnik cywilny powiatu opatowskiego ks. Kacper Kotkowski i Władysław Zapałowski. 16 grudnia 1863 roku oddział powstańczy pod dowództwem Łady stoczył potyczkę pod Janikiem i Sadłowizną. Wydarzenie nie zostało upamiętnione.

Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Kunowie