Środa, 25 grudnia 2024 - Anety, Glorii, Piotra

Kielce – Zagórze - Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej A A A

Środa, 1 grudnia 2010 Autor: Agnieszka Markiton
Kaplicę w Zagórzu, które wówczas nie było jeszcze częścią miasta, tylko odrębną wsią, zbudowano w roku 1865 z inicjatywy księdza Józefa Ćwiklińskiego. Zagórze w tamtym okresie wchodziło w skład kieleckiej parafii katedralnej.
Istotnym dla historii tego obiektu stał się rok 1982. Kaplicę rozbudowano dostawiając przy nawie aneks. Przekształcono też jej wnętrze i zlikwidowano belkowy strop. W roku 1990 na południe od kaplicy, przy ogrodzeniu, wybudowano piętrową, murowaną dzwonnicę.
Kaplica jest orientowana. Ma prostokątną nawę i niewyodrębnione prezbiterium, zamknięte trójbocznie. Od północy do nawy przylega zakrystia, a od południa niedawno dobudowany aneks, poszerzający nawę. Nad nawą i prezbiterium dach jest wspólny, dwupołaciowy, zakończony trzema połaciami. Nad przybudówkami dachy są dwuspadowe, o tym samym kącie nachylenia połaci co dach korpusu.
Obiekt ma konstrukcję zrębową, ustawioną na kamiennej podmurówce. Gontowe dachy mają więźbę krokwiowo - płatwiową. Elewacje oszalowane są deskami przybijanymi pionowo, z listwowaniem i zwieńczone gzymsem podokapowym. Szczyt zachodni i szczyty przybudówek mają szalunki z ozdobnym układem desek, przybijanych w jodełkę lub promieniście. Okapy są wydatne, wsparte na dekoracyjnie uformowanych rysiach. Dach wieńczy zgrabna wieżyczka sygnaturki, z trzonem ośmiobocznym pobitym gontem i arkadową latarenką nakrytą blaszanym hełmem.
Wnętrza nawy i prezbiterium mają pobielone ściany obite boazerią i trzypłaszczyznowy strop o nachylonych płaszczyznach (z desek przybijanych do krokwi) oraz poziomych (z desek mocowanych do jętek).

Tekst: Roman Mirowski
Źródło: Roman Mirowski, Drewniane kościoły i dzwonnice ziemi świętokrzyskiej, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Kielce 2002

Słowniczek:
Konstrukcja wieńcowa (ściana wieńcowa, konstrukcja węgłowa, blok-hauzowa, na zrąb, zrębowa, na zamek) - ściana drewniana znana już w czasach prehistorycznych (od neolitu). Do dzisiaj kontynuowana w rejonach o bogatych tradycjach ciesielskich takich jak Podhale czy Kurpie. Ściana składa się z ułożonych poziomo wieńców z belek drewnianych łączonych w narożach (węgłach) na zamki z ostatkami lub bez nich. Ostatkami nazywa się wystające poza obrys budynku końce belek. Belki leżące na sobie łączy się na ogół dębowymi kołkami - tyblami, chroniąc je przed przesunięciem. Szczelinę pomiędzy nimi należy uszczelnić np. sznurem, pakułami, wysuszonym mchem.
Ściany szalowane – czyli deskowane w celu umocnienia, uszczelnienia lub dekoracji konstrukcji.
Gont – drewniany materiał do wykonywania pokryć dachowych. Deseczka z drewna iglastego, o przekroju klina, z wpustem wzdłuż szerszej krawędzi. Łączona poprzez wsunięcie jednej deseczki w drugą.
Wiązar dachowy – zespół elementów konstrukcyjnych powiązanych ze sobą, zazwyczaj mający kształt trójkąta złożonego z pary skośnych krokwi i belki poprzecznej wzmacniających je i usztywniających.
Więźba dachowa - konstrukcja szkieletowa dachu, dźwigająca pokrycie. Tradycyjną więźbę stanowią wiązary ustawione prostopadle do kalenicy, wykonane z drewnianych belek zespalanych za pomocą złączy ciesielskich.
Gzyms to pozioma, zwykle profilowana listwa wystająca przed lico muru, która chroni elewację budynku przed ściekającą wodą deszczową. Nierzadko pełni też funkcję ozdobną. W tym ostatnim przypadku gzyms tworzyć może kilka profilowanych listew z dodatkowymi ozdobami umieszczonymi nad lub pod listwami.
Rysie – „schodkowo” wysunięte z płaszczyzny ściany (na węgłach) górne belki zrębu, często ozdobnie nacinane, służące do podparcia okapu.
Węgłowanie – w konstrukcji zrębowej ciesielski sposób łączenia ze sobą belek w węgłach, czyli narożnikach. Zazwyczaj pod kontem prostym, choć nie zawsze – np. przy wielobocznych zamknięciach prezbiterium.
Sygnaturka to mała wieża kościelna, w której zazwyczaj umieszcza się najmniejszy z dzwonów, również nazywany sygnaturką. Na dzwonie tym dzwoniono na Sanctus i na podniesienie.
Latarnia – wieloboczna (czasem walcowa) nadbudówka nad kopułą, służąca do wprowadzenia do jej wnętrza światła. Latarenki w wieżyczkach sygnaturek wprawdzie tej roli nie wypełniają, ale przez analogię są tak samo nazywane.
Jętka - pozioma belka w górnej części wiązara jętkowego, podpierająca krokwie, jest elementem ściskanym. Jętki mocowane tuż przy kalenicy nazywane są grzędami.

FILMY

ZDJĘCIA

Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Rycina - Roman Mirowski
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Orientowana kaplica zbudowana w 1865 r.
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Kaplica o konstrukcji zrębowej
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Dach dwupołaciowy, zakończony nad prezbiterium trzema połaciami
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Prostokątna nawa
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Szczyt zachodni o szalunku z ozdobnym układem desek
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Niewyodrębnione trójbocznie zamknięte prezbiterium
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Zakrystia
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Aneks dostawiony od południa
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Ośmioboczna wieżyczka sygnaturki z arkadową latarenką
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Nawa główna
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Ozdoby strop nad nawą
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Trzypłaszczyznowy strop
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Element zdobniczy
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Prezbiterium
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej w ołtarzu głównym
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Strop nad prezbiterium
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Aneks poszerzający nawę
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Około 200 letni obraz św. Floriana
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Chór
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Ozdobne wykończenia wnętrza
Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej - Murowana dzwonnica wybudowana w 1990 r.

Filharmonia Świętokrzyska zaprasza na pierwszy kwartał 2025 roku!

W Filharmonii Świętokrzyskiej im. Oskara Kolberga w Kielcach odbyła się konferencja prasowa,...

Fenomenalny Sylwester w Kinie Fenomen

Kino Fenomen działające w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach zaprasza na Fenomenalny Sylwester....

Dr Alicja Trukszyn z Odznaką Honorową Województwa Świętokrzyskiego

W czwartek, 19 grudnia w siedzibie Filharmonii Świętokrzyskiej, podczas uroczystej sesji Sejmiku...

Kolędowanie z zespołem Enej w Kieleckim Centrum Kultury

W sobotę, 28 grudnia, w Kieleckim Centrum Kultury odbędzie się kolędowanie z zespołem Enej....

"Jazz z filmowym brzmieniem" w Pałacyku Zielińskiego w Kielcach

6 grudnia (w piątek) w Pałacyku Zielińskiego w Kielcach zagrają Oskar Cenkier i Miłosz Skwirut –...

Wernisaż wystawy fotografii krajobrazowej Mariusza Łężniaka w kieleckim BWA

W najbliższy piątek, 13 grudnia, o godz. 18.00 w Biurze Wystaw Artystycznych w Kielcach zostanie...

I Świętokrzyski Jarmark Bożonarodzeniowy w Kielcach

Stoiska ze świątecznymi ozdobami, degustacje potraw regionalnych, występy artystyczne, zabawy i...

Sylwester w Teatrze im. Stefana Żeromskiego

W Sylwestra w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach będzie można obejrzeć dwa spektakle:...

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 65 935 628
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności