Kontynuacja odbudowy miasta po pożarze z roku 1800 (przerwanej przez okres wojen) i konieczność sprostania nowym – jako siedziby władz – potrzebom, wyraźnie ożywiła ruch budowlany. Rosnący popyt na działki budowlane wywołał potrzebę sporządzenia pomiaru miasta i opracowania planu zabudowy. Plan taki sporządził geometra Marian Potocki w roku 1821, a jego drugą, poprawioną wersję w dwa lata później. Nowy plan miasta, którego podstawowym elementem kompozycyjnym stawał się budynek władz wojewódzkich, czyli gmach Leonarda, zakładał wytworzenie przed nim kolistego placu, z którego promieniście wychodzić miało pięć ulic. Najważniejszą z nich, środkową, była ulica, której nieduży fragment już istniał, a która z czasem awansowała do rangi najważniejszej w mieście – Sienkiewicza. Wybudowano przy niej najpierw budynek hipoteki (1824), a potem zbudowano piętrową kamieniczkę, gdzie ulokowano w roku 1830 znajdującą się tu do dzisiaj pocztę, przeniesioną z ulicy Dużej.
Z pięciu zaplanowanych ulic wykonano jeszcze od północy ulicę Leonarda oraz fragment położonej na południe od Sienkiewicza uliczki, nazywanej dziś Czerwonego Krzyża. O zamiarze przedłużenia tej ulicy na wschód, aż do placu Leonarda, dowodzi „zakłócona” geometria kościoła ewangelickiego, zlokalizowanego na początku ulicy Sienkiewicza. Południowa ściana kościoła nie jest prostopadła do jego osi - biegnie do niej skośnie, uwzględniając planowany przebieg ulicy, ulicy której dalszej realizacji później zaniechano.
Kościół ewangelicki zbudowany został dzięki długoletnim staraniom kieleckich ewangelików. Zaczęli oni napływać do miasta jeszcze u schyłku XVIII stulecia, dzięki rozwojowi przemysłu i wywołanemu zapotrzebowaniu na specjalistów, powodującemu przybywaniu do Kielc fachowców, głównie z Niemiec. W roku 1835 władze przychylnie odniosły się do prośby społeczności ewangelickiej i przyznały działkę, na której inżynier wojewódzki Karol Meyzer, zaprojektował kościół. Budowa nie trwała długo – w roku 1837 obiekt zakończono i dokonano jego konsekracji. Patronami zostali święci Piotr i Paweł.
Stylowo - obiekt jest klasycystyczny. Składa się z jednonawowego korpusu i dwukondygnacyjnej wieży, zwieńczonej bardzo stromym, ostrosłupowym dachem, z czterema mniejszymi ostrosłupami ustawionymi na jej narożnikach wieży. Do korpusu, symetrycznie od wschodu i zachodu, dostawione są dwa czterokolumnowe portyki, tworząc jak gdyby plan krzyża. Nawę nakrywa płaski strop, a półkoliste w planie prezbiterium wytworzone jest przy pomocy wewnętrznych ścianek, oddzielających także część przeznaczoną dla wiernych od zakrystii i niewielkiego składziku. Podłużne ściany kościoła przeprute są wysokimi, półkoliście zamkniętymi oknami, których duża powierzchnia nadaje całej budowli cech lekkości. W czasach PRL–u budynek użytkowany był przez Kościół polsko-katolicki. Potem powrócili tu ewangelicy, a po remoncie i uroczystej mszy, która odbyła się tu 8 września 2001 roku, kościół ma pełnić funkcję świątyni ekumenicznej.
Tekst: Roman Mirowski,
Żródło: Roman Mirowski, Świętokrzyski album, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie - Regionalny Ośrodek w Kielcach / Mediateka. 2004.
Słowniczek:
Portyk (łac. porticus) - budynek na planie prostokąta z jednym lub kilkoma rzędami kolumn, które wspierały dach zamknięty z jednej strony ścianą. Czasami zdarzały się portyki kilkupiętrowe. Portyk to także otwarty ganek kolumnowy lub filarowy, który poprzedza wejście, tworząc główną część fasady budynku. Jeśli stanowi przód elewacji nazywa się go prostylem, a gdy jest w głębi budynku nosi miano in antis.
Klasycyzm (z łac. classicus - doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony) – styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian. W Europie tzw. "powrót do źródeł" (klasycznych) pojawił się już w renesansie, a następnie występował równolegle do baroku, czyli od XVII wieku do końca wieku XVIII, w niektórych krajach trwał do lat 30. następnego stulecia, a nawet dłużej. Styl ten szczególnie nawiązywał do antyku.
Źródło: pl.wikipedia.org
