Jak wymieniać struny?
Za podstawową zasadę przyjmijmy jednorazowo wymianę tylko jednej struny, aby zachować stałą siłę naciągu strun, a co za tym idzie stałą siłę działającą napodstawek, strunnik, płytę rezonansową, gryf; itp. Pięć strun powinno być zawsze nastrojonych do prawidłowej wysokości. Inaczej mówiąc, zdejmujemy starą strunę, na jej miejsce zakładamy nową, stroimy ją i dopiero wtedy możemy przystąpić do wymiany następnej. Ściągniecie od razu sześciu strun grozić może poważnym uszkodzeniem instrumentu.
Wymiana strun wiolinowych
Jako pierwsze wymieniamy struny wiolinowe. Potrzebują one bowiem więcej czasu (niż basowe) na ustabilizowanie stroju. Używając specjalnej korbki zdejmujemy pierwszą strunę.
Zakładanie nowej rozpoczynamy od strony strunnika. Koniec struny przeprowadzamy przez otwór w strunniku (od strony gryfu) tak, aby ok. 10 - 15cm wystawało z drugiej strony. Teraz powinniśmy wykonać pętlę.
Zanim ją jednak zrobimy - dobra rada. Często zdarza się, że wykonanie kilku pętli nie wystarcza, aby utrzymać strunę wiolinową (szczególnie pierwszą) na strunniku i w czasie strojenia końcówka struny wyślizguje się. Niektóre komplety mają specjalne zakończenia, które na to nie pozwalają. Przeważnie jednak struny wiolinowe są na końcach gładkie. Aby zapobiec takiej niespodziance możemy sami wykonać odpowiednie zakończenie. W tym celu zbliżamy ostrożnie koniec struny (ten który przeciągnęliśmy przez strunnik) do zapalonej zapałki na tyle blisko, aby zaczął się topić. Na końcu struny, po zastygnięciu, uformuje się mała kuleczka, która nie pozwoli strunie wyślizgnąć się.
UWAGA! W czasie tej operacji trzeba być szczególnie ostrożnym - zbytnie zbliżenie płomienia do gitary może grozić jej uszkodzeniem.
Mając już odpowiednie zakończenie struny robimy pętlę. Lewą ręka chwytamy tę część struny, która nie jest przeciągnięta przez otwór. Prawą ujmujemy koniec struny z kuleczką podnosząc go ponad otworem, przez który jest przeciągnięty, a następnie zwracamy go ku główce gitary zakręcając przeciwnie do ruchu wskazówek zegara wokół tego kawałka, który trzymamy w lewej ręce, i przeciągamy ten koniec pod nim samym (rys.1 w galerii). Dla pewności możemy wykonać jeszcze jedną lub dwie pętle (rys.2 w galerii). Kiedy wykonaliśmy już odpowiednią ilość pętli, mocno przytrzymujemy koniec struny z kuleczką o boczną część strunnika, a następnie ciągnąc wolny koniec struny lewą ręką, zaciskamy pętlę.
UWAGA! Pociągając strunę lewą ręką można wykonywać wolne, wahadłowe ruchy. Należy pamiętać, aby w czasie tej operacji nie zaginać, ani nie skręcać struny. Takie załamanie czy skręcenie struny może spowodować później problemy ze strojem gitary.
Wymiana strun basowych
Struny basowe wymieniamy podobnie jak wiolinowe. Nie robimy jednak na końcu struny kuleczki. Ponieważ metalowa owijka daje spore tarcie, nie musimy również wykonywać wielu pętli. Wystarczy jedna.
Główka
Utrzymując cały czas odpowiednie naprężenie struny, którą wymieniamy (aby pętle zrobione na strunniku nie obluzowały się), zawiązujemy strunę na kołku główki. Aby tego dokonać przeciągamy najpierw koniec struny przez otwór w kołku, następnie wracamy tym końcem z powrotem obok kołka, zakręcamy wokół nieprzeciągniętej przez otwór części struny i przeprowadzamy pod nim samym (rys. 2 w galerii).
UWAGA! Pamiętajmy, aby każdą strunę zawiązywać zawsze z jednej strony kołka. Jest to bardzo istotne, szczególnie wtedy, gdy chcemy nastroić gitarę w czasie ćwiczenia lub na koncercie. Wszystkie śrubki kręcone w jedną stronę powinny zawsze naciągać strunę, a kręcone w drugą - luzować.
Oto kilka uwag dotyczących wymiany strun, zaczerpniętych z praktyki
1. Wymieniaj tylko jedną strunę naraz.
2. Jeżeli planujesz wymianę strun przed koncertem pamiętaj, aby wioliny wymienić 1-3 dni przed wymianą basów: dobrej jakości struny wiolinowe nieźle brzmią i stroją nawet przez kilka tygodni, podczas gdy struny basowe tracą dużą część ze swych właściwości często już po kilkudziesięciu godzinach pracy.
3. Na koncercie graj na strunach, które dobrze znasz. Najlepiej na strunach tej samej marki (i o takiej samej twardości), na których ćwiczyłeś program koncertu.
4. Pamiętaj, że nowe struny dają więcej poświstu niż stare, a także mają inne proporcje brzmienia dźwięków wysokich i niskich.
5. Dobierz odpowiednią dla Ciebie i dla Twojego instrumentu twardość strun
6. Każda struna basowa najbardziej narażona jest na zużywanie się w miejscu, w którym w czasie gry dotyka prożka. Prowadzi to do pęknięcia owijki i w konsekwencji do zerwania struny. Aby temu zapobiec można co pewien czas przesuwać strunę o kilka milimetrów tak, aby część, która uprzednio dotykała prożka znalazła się w innym miejscu.
7. Struny basowe najczęściej mają jeden koniec z luźniej nawinięta owijką. Upewnij się, czy nie wystaje ona na aktywną część struny.
8. Struny zawsze potrzebują pewnego czasu na ustabilizowanie stroju. Aby ten czas skrócić do minimum, możemy delikatnie naprężać strunę na całej jej długości, odciągając ja od gitary.
9. Zawsze przed graniem myj ręce, a po skończeniu ćwiczenia przetrzyj struny czystą, suchą ściereczką. Brud i pot z rąk są dla strun wielkimi wrogami.
10. Aby gitara lepiej znosiła zmiany temperatury, ciśnienia i wilgotności możesz, przed dłuższą podróżą, poluzować struny od 1/8 do 1/4 naciągu.
11. Staraj się zawsze, aby paznokcie w prawej ręce były jak najbardziej gładkie. Chropowate paznokcie nie tylko dają gorszy dźwięk, ale także niszczą struny wiolinowe.
12. Zdarzyć się może, że struna nienaturalnie szybko pęka na jednym z prożków, na siodełku lub podstawku. Może to być spowodowane zbyt ostrym wykończeniem jednej z tych części. Jeżeli tak jest rzeczywiście, możemy zaokrąglić prożek, siodełko lub podstawek używając do tego celu bardzo drobnego papieru ściernego, tego samego, którego używamy do polerowania paznokci.
13. Podczas wymiany strun dobrze jest sprawdzić, czy wszystkie śrubki w mechanizmie naciągającym struny przy główce są dokręcone. Co jakiś czas warto również naoliwić cały mechanizm, aby utrzymać go w odpowiednim stanie.
14. Jakie wybrać struny - twarde czy miękkie? Ich wady i zalety.
a) Zalety twardych strun:
• dają mniej brzęczeń na progach,
• łatwiej wykonać legato lewej ręki (również wszelkiego rodzaju ozdobniki, tryle),
• dźwięk jest głośniejszy,
• łatwiej grać szybkie następstwa dźwięków,
b) Wady strun twardych:
• dźwięk może być zbyt suchy,
• lewa ręka szybciej męczy się w czasie grania,
• struny trudniej poddają się wibracji,
• bardzo twarde struny mogą uszkodzić stronnik,
• szybciej ścierają się paznokcie w prawej ręce,
c) Zalety miękkich strun:
• łatwiej poddają się wibracji,
• lewa ręka mniej męczy się w czasie grania,
• dźwięk jest delikatniejszy, bardziej subtelny, miękki łatwiej poprowadzić kantylenę,
d) Wady strun miękkich:
• struny bardziej brzęczą na progach,
• trudniej wydobyć czyste forte,
• trudniej wykonuje się szybkie następstwa dźwięków.
Myślę, że wybór w kwestii zależy od osobistych preferencji i przyzwyczajeń grającego. Chociaż uważam, że warto poeksperymentować.
Za podstawową zasadę przyjmijmy jednorazowo wymianę tylko jednej struny, aby zachować stałą siłę naciągu strun, a co za tym idzie stałą siłę działającą napodstawek, strunnik, płytę rezonansową, gryf; itp. Pięć strun powinno być zawsze nastrojonych do prawidłowej wysokości. Inaczej mówiąc, zdejmujemy starą strunę, na jej miejsce zakładamy nową, stroimy ją i dopiero wtedy możemy przystąpić do wymiany następnej. Ściągniecie od razu sześciu strun grozić może poważnym uszkodzeniem instrumentu.
Wymiana strun wiolinowych
Jako pierwsze wymieniamy struny wiolinowe. Potrzebują one bowiem więcej czasu (niż basowe) na ustabilizowanie stroju. Używając specjalnej korbki zdejmujemy pierwszą strunę.
Zakładanie nowej rozpoczynamy od strony strunnika. Koniec struny przeprowadzamy przez otwór w strunniku (od strony gryfu) tak, aby ok. 10 - 15cm wystawało z drugiej strony. Teraz powinniśmy wykonać pętlę.
Zanim ją jednak zrobimy - dobra rada. Często zdarza się, że wykonanie kilku pętli nie wystarcza, aby utrzymać strunę wiolinową (szczególnie pierwszą) na strunniku i w czasie strojenia końcówka struny wyślizguje się. Niektóre komplety mają specjalne zakończenia, które na to nie pozwalają. Przeważnie jednak struny wiolinowe są na końcach gładkie. Aby zapobiec takiej niespodziance możemy sami wykonać odpowiednie zakończenie. W tym celu zbliżamy ostrożnie koniec struny (ten który przeciągnęliśmy przez strunnik) do zapalonej zapałki na tyle blisko, aby zaczął się topić. Na końcu struny, po zastygnięciu, uformuje się mała kuleczka, która nie pozwoli strunie wyślizgnąć się.
UWAGA! W czasie tej operacji trzeba być szczególnie ostrożnym - zbytnie zbliżenie płomienia do gitary może grozić jej uszkodzeniem.
Mając już odpowiednie zakończenie struny robimy pętlę. Lewą ręka chwytamy tę część struny, która nie jest przeciągnięta przez otwór. Prawą ujmujemy koniec struny z kuleczką podnosząc go ponad otworem, przez który jest przeciągnięty, a następnie zwracamy go ku główce gitary zakręcając przeciwnie do ruchu wskazówek zegara wokół tego kawałka, który trzymamy w lewej ręce, i przeciągamy ten koniec pod nim samym (rys.1 w galerii). Dla pewności możemy wykonać jeszcze jedną lub dwie pętle (rys.2 w galerii). Kiedy wykonaliśmy już odpowiednią ilość pętli, mocno przytrzymujemy koniec struny z kuleczką o boczną część strunnika, a następnie ciągnąc wolny koniec struny lewą ręką, zaciskamy pętlę.
UWAGA! Pociągając strunę lewą ręką można wykonywać wolne, wahadłowe ruchy. Należy pamiętać, aby w czasie tej operacji nie zaginać, ani nie skręcać struny. Takie załamanie czy skręcenie struny może spowodować później problemy ze strojem gitary.
Wymiana strun basowych
Struny basowe wymieniamy podobnie jak wiolinowe. Nie robimy jednak na końcu struny kuleczki. Ponieważ metalowa owijka daje spore tarcie, nie musimy również wykonywać wielu pętli. Wystarczy jedna.
Główka
Utrzymując cały czas odpowiednie naprężenie struny, którą wymieniamy (aby pętle zrobione na strunniku nie obluzowały się), zawiązujemy strunę na kołku główki. Aby tego dokonać przeciągamy najpierw koniec struny przez otwór w kołku, następnie wracamy tym końcem z powrotem obok kołka, zakręcamy wokół nieprzeciągniętej przez otwór części struny i przeprowadzamy pod nim samym (rys. 2 w galerii).
UWAGA! Pamiętajmy, aby każdą strunę zawiązywać zawsze z jednej strony kołka. Jest to bardzo istotne, szczególnie wtedy, gdy chcemy nastroić gitarę w czasie ćwiczenia lub na koncercie. Wszystkie śrubki kręcone w jedną stronę powinny zawsze naciągać strunę, a kręcone w drugą - luzować.
Oto kilka uwag dotyczących wymiany strun, zaczerpniętych z praktyki
1. Wymieniaj tylko jedną strunę naraz.
2. Jeżeli planujesz wymianę strun przed koncertem pamiętaj, aby wioliny wymienić 1-3 dni przed wymianą basów: dobrej jakości struny wiolinowe nieźle brzmią i stroją nawet przez kilka tygodni, podczas gdy struny basowe tracą dużą część ze swych właściwości często już po kilkudziesięciu godzinach pracy.
3. Na koncercie graj na strunach, które dobrze znasz. Najlepiej na strunach tej samej marki (i o takiej samej twardości), na których ćwiczyłeś program koncertu.
4. Pamiętaj, że nowe struny dają więcej poświstu niż stare, a także mają inne proporcje brzmienia dźwięków wysokich i niskich.
5. Dobierz odpowiednią dla Ciebie i dla Twojego instrumentu twardość strun
6. Każda struna basowa najbardziej narażona jest na zużywanie się w miejscu, w którym w czasie gry dotyka prożka. Prowadzi to do pęknięcia owijki i w konsekwencji do zerwania struny. Aby temu zapobiec można co pewien czas przesuwać strunę o kilka milimetrów tak, aby część, która uprzednio dotykała prożka znalazła się w innym miejscu.
7. Struny basowe najczęściej mają jeden koniec z luźniej nawinięta owijką. Upewnij się, czy nie wystaje ona na aktywną część struny.
8. Struny zawsze potrzebują pewnego czasu na ustabilizowanie stroju. Aby ten czas skrócić do minimum, możemy delikatnie naprężać strunę na całej jej długości, odciągając ja od gitary.
9. Zawsze przed graniem myj ręce, a po skończeniu ćwiczenia przetrzyj struny czystą, suchą ściereczką. Brud i pot z rąk są dla strun wielkimi wrogami.
10. Aby gitara lepiej znosiła zmiany temperatury, ciśnienia i wilgotności możesz, przed dłuższą podróżą, poluzować struny od 1/8 do 1/4 naciągu.
11. Staraj się zawsze, aby paznokcie w prawej ręce były jak najbardziej gładkie. Chropowate paznokcie nie tylko dają gorszy dźwięk, ale także niszczą struny wiolinowe.
12. Zdarzyć się może, że struna nienaturalnie szybko pęka na jednym z prożków, na siodełku lub podstawku. Może to być spowodowane zbyt ostrym wykończeniem jednej z tych części. Jeżeli tak jest rzeczywiście, możemy zaokrąglić prożek, siodełko lub podstawek używając do tego celu bardzo drobnego papieru ściernego, tego samego, którego używamy do polerowania paznokci.
13. Podczas wymiany strun dobrze jest sprawdzić, czy wszystkie śrubki w mechanizmie naciągającym struny przy główce są dokręcone. Co jakiś czas warto również naoliwić cały mechanizm, aby utrzymać go w odpowiednim stanie.
14. Jakie wybrać struny - twarde czy miękkie? Ich wady i zalety.
a) Zalety twardych strun:
• dają mniej brzęczeń na progach,
• łatwiej wykonać legato lewej ręki (również wszelkiego rodzaju ozdobniki, tryle),
• dźwięk jest głośniejszy,
• łatwiej grać szybkie następstwa dźwięków,
b) Wady strun twardych:
• dźwięk może być zbyt suchy,
• lewa ręka szybciej męczy się w czasie grania,
• struny trudniej poddają się wibracji,
• bardzo twarde struny mogą uszkodzić stronnik,
• szybciej ścierają się paznokcie w prawej ręce,
c) Zalety miękkich strun:
• łatwiej poddają się wibracji,
• lewa ręka mniej męczy się w czasie grania,
• dźwięk jest delikatniejszy, bardziej subtelny, miękki łatwiej poprowadzić kantylenę,
d) Wady strun miękkich:
• struny bardziej brzęczą na progach,
• trudniej wydobyć czyste forte,
• trudniej wykonuje się szybkie następstwa dźwięków.
Myślę, że wybór w kwestii zależy od osobistych preferencji i przyzwyczajeń grającego. Chociaż uważam, że warto poeksperymentować.
