Sejm Wielki, zwany również Sejmem Czteroletnim, należy do najważniejszych wydarzeń w polskiej historii politycznej. Odbywające się w latach 1788-1792 obrady, których najważniejszym efektem była Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 r., stanowiły zwieńczenie wielopokoleniowych starań o reformę upadającego państwa. Choć Sejm Wielki odbywał się w Warszawie, miał on również istotny wymiar lokalny. W obradach uczestniczyli reprezentanci szlachty z całej Rzeczypospolitej, wybrani na wojewódzkich sejmikach, które następnie akceptowały jego postanowienia. Dwa sejmiki województwa sandomierskiego, które zgromadziły się w Opatowie w latach 1788 i 1790, wysłały do Warszawy 14 posłów (nie licząc 10 senatorów z nominacji króla lub Rady Nieustającej, choć nie wszyscy z nich wzięli udział w Sejmie). W tym gronie znalazł się m.in. Stanisław Małachowski, poseł sandomierski z ówczesnego powiatu opoczyńskiego, który został marszałkiem sejmowym. Z obszarem historycznej Sandomierszczyzny, a ściślej z okolicami Staszowa i Pińczowa, związany był również Hugo Kołłątaj, początkowo zakulisowy uczestnik politycznych sporów, a następnie członek Sejmu jako minister (podkanclerzy koronny) i współtwórca Konstytucji 3 maja.
Ekspozycja „Szlachta sandomierska na Sejmie Wielkim 1788-1792” dostępna jest dla zwiedzających w Zamku Królewskim w Sandomierzu do 3 lipca 2022 r.
Źródło: Muzeum Zamkowe w Sandomierzu