Przymiotnik „unikatowy” utworzony jest regularnie – do rzeczownika „unikat” (rzecz jedyna w swoim rodzaju, niepowtarzalna) dodajemy cząstkę „-owy”. W ten sposób powstało wiele przymiotników: „dom-owy”, „kolor-owy”, „kryzys-owy”, „maszt-owy”, „papier-owy”, „port-owy”, „stal-owy” itp. Natomiast forma „unikalny” jest zapożyczeniem z języka rosyjskiego („unikalnyj”).
Z tych powodów dawniejsze słowniki za jedynie poprawną uważały formę „unikatowy”. Obecnie stanowisko językoznawców jest znacznie bardziej liberalne. Ze względu na rozpowszechnienie się przymiotnika „unikalny” – który występuje nie tylko w języku potocznym, ale także w prasie, tekstach naukowych, reklamie – jest on traktowany albo jako równoprawny z formą „unikatowy”, albo jako nieco mniej staranny, ale dopuszczalny.
Czasem obydwa przymiotniki są nadużywane. Warto pamiętać, że w niektórych kontekstach możemy także powiedzieć: „wyjątkowy”, „niepowtarzalny”, „jedyny w swoim rodzaju”.
Porad językowych udziela prof. zw. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 170 publikacji, w tym 10 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).